Teknoloji ve buna bağlı elektronik cihazlar gün geçtikçe gelişmekte ve bizler koşar adım onu takip etmeye çalışmaktayız. Her gün yeni bir yapay zeka uygulaması, gelişmiş telefonlar ya da bilgisayarlar etrafımızı sarsa da, aslında en büyük gelişme, her gün evde kullandığımız araçlar içerisinde yani mikrodenetleyici dünyasında olmaktadır. Bundan 5 yıl önce bu duruma parmak basıp, uzak doğu üreticisi Nuvoton’un geliştirdiği işlemciler ile ilgili burada bulunan yazı ile Çin’in özellikle 8 bit işlemcilerde, önemli oyuncular arasında olabileceğinden bahsetmiş ve özellikle bilindik işlemci “fanboy”ları tarafından çokça eleştiri almıştım. (Devamını Oku)

Bir önceki bölümde şebeke ile ilişkili tasarımlar için senkronizasyonunun öneminden bahsederek, özellikle tek faz çalışan sistemler için çeşitli algoritmalarda çözüm önerileri sunmuştuk. Her ne kadar düşük güçlerde bu algoritmalar işe yarasa da yüksek güçlü uygulamaların çoğunluğu 3 faz şebeke ile birlikte çalışmaktadır. Tek faza senkron olurken şebekede yaşanabilecek sorunlar, üç faz şebekede daha da fazla olduğundan, senkronizasyon zorluğu daha da artmaktadır. Bunun yanında şebekeye aktarılacak aktif ya da reaktif tüm güçler bu senkronizasyon üzerinden ayarlandığından her şebeke koşulunda doğru kitlenmeyi yakalamak daha da önem arz etmektedir. (Devamını Oku)

Güç elektroniğinin en önemli yapılarından bir tanesi şebeke ile ilişkili tasarımlardır. Bunlar PFC ya da güç kaynakları gibi şebekeden enerji çekebileceği gibi, eviriciler gibi şebekeye enerji verebilen tasarımlar olarak da karşımıza çıkabilmektedirler. Özellikle son dönemde revaçta olan çift yönlü çalışan dönüştürücüler de yine bu kategoriye girmektedir. Şebeke devreler üzerinde su dolu bir baraj gibi davranmaktadır; o kadar büyük bir haznesi vardır ki, verilen tüm enerjiyi bünyesine kabul edebildiği gibi, küçük bir hatada aynı bir barajın yıkılması gibi tüm kuvvetiyle ilgili devreye zarar verebilmektedir. Bu yüzden özel durumlar hariç şebeke ile çalışan tüm cihazlar şebekeye senkron olmak durumundadır. (Devamını Oku)

Güç elektroniğinin ana omurgası, istenen gerilim, akım ya da güç değerinin, istenilen şekilde kontrol edilmesi ve yönetilebilmesini esas almaktadır. Bu kontroller 20-25 sene öncesine kadar analog kontrolcü entegreler temelinde yükselirken, günümüzde hemen hemen her yerde güç elektroniği mikrodenetleyiciler (ya da büyük abileri FPGA’ler) üzerinde yükselmektedir. Analog kontrolcülerin baskın olduğu güç elektroniğinde peki ne değişti de artık kontrolcülerin temelleri yavaş yavaş mikrodenetleyicilere doğru kaydı; bu sorunun cevabını ararken klasik güç elektroniği kontrolünü ele alarak, dijital PLL algoritması özelinde yaptığım test sonuçlarını sizlere aktarmak istiyorum. (Devamını Oku)

Elektronik yükü ele aldığımız ilk üç bölümde (ilk bölüm – ikinci bölüm – üçüncü bölüm) klasik yöntemler, bunun ışığında yarı iletken kullanımı, tasarım ve cihazı ortaya konarken geçen aşamaları sıraladık. Tasarladığımız elektronik yükün en önemli özelliği bilgisayar tarafından kontrol edilebilmesi ve çeşitli testlerin hızlı bir şekilde bir program ile kolayca yönetilebilmesidir. Bu hem yük testlerini hızlı bir şekilde yapmaya olanak sağlar, hem de sunum, rapor ya da kullanıcı kılavuzları için grafiklerin yerleştirilebilmesine olanak sağlar. (Devamını Oku)

Elektronik yükün çalışma mantığını ele aldığımız ilk iki bölümden (ilk bölüm – ikinci bölüm) ve uzun bir aradan sonra, sıkı bir çalışmanın ardından DC Elektronik Yük projemi bitirmiş bulunmaktayım. Proje gelişim sürecinde bir çok fikir ortaya çıksa da, yıllar içinde farklı güç değerliklerinde tasarlamış olduğum güç kaynakları ve onlara yaptığım yükleme testleri ile birlikte ihtiyacım olan akım ve gerilim aralığı ile test türlerini belirlemiş oldum. Bilgisayar programı ile birlikte bir çok kaynağın testine olanak sağlayan elektronik yük, hedefimiz olan basit yapı ile de geliştirmeye oldukça açık hale geldi. (Devamını Oku)

Gerilim kaynakları; elektronik tasarım ile uğraşan kişilerin masasında bulunması gereken demirbaşlar arasındadır. 0-30V genel gerilim aralığından 0-1000V aralığında uç noktalarda akım sınırlı gerilim kaynakları çeşitli fiyat aralıklarında bulunabilmektedir. Bu cihazların düşük gerilim aralıkta olanları hem yaygın hem uygun fiyatta bulunurken, kullanılması gereken aralık ve gerilim düzeyi arttıkça hem bulmak zorlaşır hem de fiyat uç noktalara doğru yükselir. İlk önce nixie saat tasarımlarımda (Geçmişe Dönüş: Nixie Clock! – Geçmişe Tekrar Dönüş: One Nixie Clock – Yeniden: IN8 Nixie Saat) yaşadığım akım sınırlı yüksek gerilim bulamama daha sonrasında yüksek gerilim ölçüm devrelerinin testi sorunu dolayısı ile uzun süredir proje taslağı halinde duran; düşük güçte, akım limitli yüksek gerilim kaynağı tasarımını ele almanın vakti gelmişti. (Devamını Oku)

Eski elektronik araçlara merakım uzun süredir devam etse de Nixie’leri elde edişim ve bunlarla ilgili uğraşlarım başlayalı neredeyse 1 yılı geçti. Bu süreç içerisinde IN12B kullanan “4’lü Nixie Saat“i ve sonrasında ise LD-955A kullanan “Tekli Nixie Saat“i sizlerle paylaştım. Elektroniğe yeni başlayan, eskiden beri sektörün içerisinde olanlardan tutun tasarımcılara kadar oldukça olumlu tepkiler, bir çok soru ve istekler aldım; bu ilginin karşılığında bilgilerimi ve projelerimi paylaşmak için kullandığım sitemin genel giderlerini karşılayabildim ve bu beni yeni projeler yapma konusunda daha da teşvik etti. Öncelikle bu ilgi için herkese teşekkür ederim. (Devamını Oku)

Nixie ile tanıştığım ilk günlerden beridir aklımda küçük bir kart içerisinde, tek bir Nixie ile saat yapmak vardı. Dik nixilerin zor bulunuşu ve küçük alanda özellikle gerilim çevrimlerinin mümkün olup olmadığını denemek için, daha önceki yazımızda bahsettiğimiz 4 adet IN12B Nixie bulunduran saati gerçekleştirdim.

Bu yazıda tek nixie ile bir saat yaparken, küçük alanda güç dönüşümünün nasıl sağlandığını, PCB tasarım ve detaylarına değinirken devre şeması ve işlemci yapısı ile kontrol edebilmek için kullanacağımız bilgisayar programını inceleyeceğiz. (Devamını Oku)

Elektronik yükün çalışma mantığını ele aldığımız ilk bölümde, bu konuda en çok kullanılan yarıiletken elemanların başında, fiyat/performansının iyi olmasından dolayı Mosfet ve IGBT olduğunu belirtmiştik. Bunun yanında, elektronik yük tasarımı yaparken karşılaşılan bir çok zorluğun olduğunu söylemiştik; uygun akım ölçüm metodu, bu akım metoduna göre uygun opamp vb. gibi kontrol elemanları seçimi ve yük olarak kullanılacak yarı iletkenin güvenilir sınırlarda çalışmasını sağlama.

Bu bölümde yukarıda saydığımız tüm bu zorlukların aşımı için cevap ararken özellikle bir yarı iletkenin, uygulamaya göre nasıl seçildiğini de ele alarak günümüzde iyi bir elektronik yükün neden pahalı olduğunu anlamaya çalışacağız. (Devamını Oku)