Fırat DEVECİ

BLDC Motorlar: Geleceğin Hareket Kaynağı

  • 9 yıl önce, Fırat DEVECİ tarafından yazılmıştır.
  • 39 Yorum
  • Genel

BLDC Motorsİlk tasarlandıkları 1820’lerden bu yana bir çok değişim geçiren motorlar, endüstrinin her biriminde, ulaşımdan iletişime, ev elektroniğinden uzay çalışmalarına kadar bir çok alanda kullanılmaktadır.
Michael Faraday ile birlikte gelişimine DC olarak başlayan motorlar Edison’un katkılarıyla da endüstride sıkça kullanılmaya başlamıştır. Nicola Tesla’dan sonra ise AC motorlar güç, fiyat/performans, bakım ve kolay temin oranları ile endüstride sıkça tercih edilen, baskın motorlar olmaya başlamıştır. Özellikle ev elektroniğinde; buzdolabı, klima, çamaşır ve bulaşık makinesi gibi alanlarda sincap kafesli asenkron ve AC seri motorlar sıkça tercih edilmiştir.
a-plus-etiqueta-eficiencia-energeticaFiyat baskısının oldukça yoğun hissedildiği ev elektroniği alanında, bu tür motorlar, verimlerinin düşük olmasına karşın çok fazla tercih edilmiş olsa da, özellikle Avrupa Birliği ve dünyada bir çok ülkenin aldığı son enerji verimlilik ilkeleri doğrultusunda ve boyut/tork oranını yeterince sağlayamamalarından dolayı kullanım alanları, özellikle ev elektroniği dalında, gittikçe daralmaktadır.

Tüm bu istek ve baskılar sonucunda ise bir tip motorun yıldızı parlamaktadır: BLDC Motor.

BLDC Motor Nedir?
BLDC motorlar, fırçalı DC motorların özellikle tork/devir oranına benzer yapıda çalışan (aşağıda görülebilir), sargı enerjilendirme değişiminin fırça-kolektör ile değil, elektronik bir takım devrelerle yapıldığı motor tipine verilen isimdir. Klasik fırçalı DC motorların dış çeperinde sabit mıknatıslar bulunur ve rotordaki sargılar fırça yardımıyla değişik pozisyonlarda enerjilendirilerek birbiriyle zıt kuvvetler oluşturulup, elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüşü sağlanır. BLDC motorlarda ise rotor stator tam ters durumdadır.
Torque-Speed
Bu özelliğinden dolayı, ilk ortaya çıktıkları 1960’larda çok fazla ilgi görmeyen BLDC motorlar, 1980’lerden sonra özellikle mıknatıs ve yarı iletkenlerin gelişmesiyle, küçük alanda fazla güç isteyen uygulamalar için biçilmiş kaftan oldular.
img_brushless_02Piyasada sıkça kullanılan BLDC motorların iç yapısı yukarıda görülebilmektedir. Rotor kısmında kullanılan mıknatısların yapısına bağlı olarak motorun boyutuna göre verebileceği güç değişeceğinden bu kısımda neodimyum tipi mıknatıslar tercih edilmektedir. BLDC motorlar genellikle 2 (bilgisayar fanları örnek olarak gösterilebilir) ya da 3 fazlı olarak sarılsalar da günümüzde bir çok faz bulunan BLDC motorlara da rastlamak mümkündür. En düşüğü 2 kutuplu olmak koşulu ile 4 ve 8 kutuplu motorlar piyasada oldukça fazla bulunabilmektedir. Uygulamaya göre kutup sayıları arttırılabilir olmakla beraber, arttırılan her kutup, stator bölümünü aynı oranda karmaşıklaşmaktadır.
BLDC Motor PolesBLDC motor kontrolünde rotor pozisyonu bilgisi çok önemli olduğundan bazı motorların içerisinde latch tipi hall effect sensörler bulunmaktadır. Bu sensörler rotorun dönüşü sırasında, üzerinde bulunan mıknatısların kutup değişimi esnasında (N’den S’e ya da S’den N’ye geçişte) dışarıya sinyal vermektedirler. Bu sinyalin yükselen ve düşen kenarların zamanlaması ise bilgi verecekleri sargının sıfır geçişi anında olmalıdır.Hall Effect PositionYukarıda anlattığımız durum için üreticiler, tasarladıkları motoru dışarıdan tahrikleyerek, BEMF sinyallerine bakıp, hall effect sensörlerin pozisyonlarını mekanik olarak ayarlamaktadırlar. Bu pozisyon çok önemli olduğundan üreticiler bu hall effect sensörleri mekanik kaymalardan korumak için çeşitli kalıplar içine sokabilmektedirler.Position DetectionRotor pozisyonunu algılamak için hall effect sensörün yanında üreticiler, resolver ya da incremental encoder de kullanmaktadır. Özellikle günümüzde bobin yerine, motor miline takılı sabit mıknatıs ile birlikte çalışan resolver entegreleri (NXP‘den KMZ60 gibi) oldukça popüler hale gelmektedirler.

BLDC Motor Kontrolü İçin Gerekli Devre Nedir?
BLDC motorlar, diğer DC motorlar gibi Half Bridge yöntemiyle kontrol edilirler. Faz sayısına göre bu Half Bridge’lerin sayısı değişerek, motorun istenilen şekilde kontrolü sağlanır.
BLDC Motor Drives Topology3 fazlı motorları ele alınırsa, günümüzde en çok tercih edilen topoloji yukarıda görülebilecek 3 half bridge’li modeldir. Anahtarlama elemanı olarak düşük gerilim ve yüksek akım değerleri için mosfetler, yüksek gerilim ve yüksek güçler için IGBT’ler tercih edilmektedir. Anahtarlama elemanları ayrı ayrı kullanılıp sistem oluşturulabilse de modül halinde de bir çok modülü aşağıdaki gibi (Fairchild FSB50250S) bulmak mümkündür.Fairchild Mosfet ModuleMotorun çalışma prensibi manyetizma, o da sargılardan geçen akımlar ile ilgili olduğundan, bu akımın ölçümü, motor kontrol için önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu ölçüm küçük güçlerde, güç grubunun altına bağlanan tek bir şönt direnç yardımıyla yapılabilmektedir. Güç değerleri yükseldikçe şönt direnç metoduyla ölçüm yüksek miktarda kayıp yaratacağından, akım ölçümü hall effect sensörler ile ölçülebilir. Ayrıca fiyat ve mekaniksel alan sıkıntısı yaşanan durumlarda, akım, anahtarlama elemanın üzerine düşen gerilim ile tahmin edilerek bulunabilmektedir.

Sistemin yüksek verimli çalışabilmesi için insan kulağının duymayacağı kadar düşük frekansta (genellikle 16.6kHz civarı tercih edilir) çalıştırılması gerekmektedir. Ayrıca her anahtarlama elemanı, akıllı yöntemler kullanılarak kontrol edilip ve iletim kayıpları minimum hale getirilerek daha küçük boyuta sığması sağlanabilir. Bunun için kullanılacak olan microcontroller’ın özellikle MCPWM biriminin olmasına ya da bu birimin özelliklerini destekleyici PWM bloğunun bulunmasına ayrıca dikkat edilmelidir. Günümüz işlemcilerin çoğunda, özellikle ARM ailesinde, bu PWM bloğu desteklenmektedir. A4900BLDC motor sürücülerin, diğer motor sürücüleri gibi hataya açık olması, ek kontrol önlemlerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu hatalardan en önemlisi ise motor fazlarının kendi arasında kısa devre olma durumudur. Her ne kadar düşük güçlerde bu hata, anahtarlama elemanlarının dayanma sınırlarının büyük olmasından dolayı göz ardı edilse de özellikle akımların büyük olduğu uygulamalarda bu başlı başına sorun teşkil eder. Bu tür bir hatada, anahtarlama elemanı ile besleme uçları arasında herhangi bir endüktans olmadığından (dt*V/L=dI) akım oranları aniden çok yükselir ve anahtarlama elemanı zarar görür. Bunun önüne geçebilmek için anahtarlama anlarında anahtarlama elemanının iletim gerilimini gözlemleyen driverlar (Allegro‘dan A4900 gibi) tercih edilir.

BLDC Motor Nasıl Sürülür?
BLDC motorlar kolaydan zora doğru, sensörlü, sensörsüz ve field oriented control olmak üzere 3 ana grup altında kontrol edilebilir.

a) Sensörlü Kontrol
Bu uygulamada BLDC motor içerisinde yerleştirilmiş hall effect sensörlerinden, rotor ile ilgili konum bilgisi alınır ve bu bilgiler ışığında 6 adet vektöre rotor yönlendirilmeye çalışılır. Bu şekilde kontrol edilen sistemin tork ripple değeri yüksek olmaktadır. Bunun önüne geçmek için yüksek kutup sayısına sahip BLDC motorlar tercih edilmektedir.

b) Sensörsüz Kontrol
Bu kontrol metodu genellikle düşük güçteki BLDC motorlarda, motorun içerisine hall effect koyma zorluğu ve bunun getirdiği ek maliyet nedeniyle tercih edilir. BLDC motor bu metotla sürülürken her zaman iki adet faza enerji verilir ve boşta kalan fazın BEMF sinyalinin sıfır geçişinde sargı sırası değiştirilerek motorun dönmesi sağlanır. Buradaki en büyük handikaplarından biri, motorun ilk çalışma anında BEMF sinyalinin düşük (BEMF~RPM) olmasıdır. Bu nedenle motora ilk başlangıç vermek için oldukça fazla algoritma geliştirilmiştir.

c) FOC Yöntemi
İlk ortaya çıktığı 1968 yılında, o dönemin işlemcileri yeterli olmadığı için kendine yer bulamayan FOC, 1990’ların başından itibaren mikroişlemcilerin gelişmesiyle birlikte kullanıcılara ulaşma fırsatı buldu. Bu kontrol metodunda stator üzerinde bulunan sargılara uygulanan PWM sinyalleri ile rotor üzerindeki manyetik akı ve tork kontrol edilmektedir. Bu kontrol metodunda rotor pozisyonunun bilinmesi önem teşkil etmektedir.F6_Field Oriented Control and Sinusoidal Control

Yukarıdaki üç yöntemde de faz akımları ve hız için PID algoritmaları koşturulur. Bu yüzden BLDC motor sürücüsünün tasarımında yüksek işlem kapasitesine sahip işlemciler kullanmak gerekebilir. Üreticiler bu yüzden matematiksel işlemleri daha hızlı yapabilmek üzere FPU ve DSP birimlerini işlemcilerin içerisinde koymaktadırlar.

Tüm bunların yanında mikrodeneyleyici üreticileri (Özellikle Texas, ST, Freescale) BLDC motor sürme ile ilgili FOC dahil bir çok yazılımsal kütüphaneyi kullanıcılara sunmakta ve oldukça iyi destek vermektedirler.

Rejeneratif Frenleme Nedir?
BLDC motorlar, dışarıdan tahrik edildiklerinde PMAC alternatör gibi davranırlar ve enerji üretmeye başlarlar. Özellikle frenleme istenen anlarda kontrollü anahtarlama ile milden alınan enerji, DC baraya tekrar basılabilir. Bu, motorun milinde bir frenleme etkisi olarak görülür. Özellikle batarya ile çalışan sistemlerde, bataryaya gidecek maksimum akım ve batarya gerilimi ölçülerek, gerekli kontroller algoritma içine işlenmelidir. Bataryasız sistemlerde ise frenleme için gerilimin kritik seviyelere ulaşmaması için breaker direnci kullanılmaktadır. Bu yapıda bulunan frenlemeler yıllardır elektrikli trenlerde ve araçlarda kullanılmaktadır.

BLDC’nin Geleceği
Dünya nüfusundaki artış, kaynakların az oluşu gibi nedenlerle geleceğin konusu enerji verimliliği olacak ve bu konuda da BLDC’ler teknolojinin bir çok alanında kullanılmaya başlanacak. Bugün buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesinde gördüğümüz BLDC motorlar, yakın bir gelecekte tüm ev elektroniğinin temelini oluşturacak. Bunun yanında gelecekte entegre üreticilerinin çıkaracağı (ki hali hazırda bazı örnekler mevcut) komple BLDC driver çözümleri ile motor sürme işlemleri oldukça kolaylaşacak.

Motor konusunda sıkıntı yaşayan Türkiye’de bir çok motor üreticisinin BLDC üzerine ARGE yatırımları yapması da bu yönelimin bir göstergesi olarak önümüzde durmaktadır.

Bu konudaki sorularınızı yorum kısmından bana iletebilirsiniz.
Herkese çalışmalarında başarılar dilerim.

  1. Hakan Koc dedi ki:

    Hocam seri imalatta kullanılan delik ve diş açma ve vida sıkma el aletleri genelde pnömatik (havalı) oluyor, bunların uzun süreli çalışmalarından dolayı (günde 8 saat gibi) çok arıza çıkarıyorlar, 5-6 sene öncesine kadar akülü vidalamaya geçti çoğu firma (bizde dahil), bu yeni şarjlı aletlerdeki motorlar fırçalı DC motor olduğundan uzun sureli çalışmada fırçaları yani kömürleri bitiyor ve bu kömürler sabit olduğundan aletin motoru komple degişmek zorunda kalıyor. Sözün kısası yağmurdan kaçarken doluya tutulduk. Bu vaziyeti alıcıların ve satıcıların anlaması epey uzun surdu. Şimdilerde bakıyorum da DeWalt, Bosch gibi markalar BLDC motorlu aletler piyasaya sürdüler. Şimdi de herkes bu yeni aletlerden edinmeye .alışırken ellerinde patlayan aletleri ne yapacağını düşünür oldu. Madem bu kadar eski, neden bizleri, imalatçıları, bu kadar masraf ve zahmete sokuyorlar. Alan ne aldığını, satan da ne sattığını bilmiyor.

    Yazınız kullanım menzili uzun bir teklonojiyi anlattığından çok faydalı.
    Zaman ayırıp bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim.

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Hakan Bey merhabalar,

      Öncelikle DC motor yıllardır bilinen, kendisi ve sürücüsü yapımı kolay bir teknoloji. Fiyat ön plana çıktığından, üreticiler doğru olmadıklarını bilmelerine rağmen yanlış veya kolay olanı tercih edebiliyorlar. En büyük üreticiler bunları yapanlar.
      Bir diğer görüşünüze de tamamen katılıyorum; maalesef ülkemizde bilgisiz satış elemanı çok. Daha da kötüsü buna para vererek alım yapacak eleman daha da bilgisiz. Hal böyle olunca ülkemizin, hepimizin parası boş yere harcanıyor; bunun sıkıntısını da ülkemizde zaten bir elin parmaklarını geçmeyen üreticiler yaşıyor.

      İyi günler dilerim.

  2. Onur dedi ki:

    Fırat bey merhabalar;

    Ben asenkron motor yerine BLDC motor kullanmak istiyorum. Asenkron 2 kutuplu olanı bile 3000RPM. Ben daha hızlı olmasını ve hemen hemen asenkron motorun nominal değerlerine yakın olmasını istiyorum? Ama kafamdaki soru, asenkron motorun boyutları büyük ve ağır olması diğer yandan BLDC motorun küçük ve asenkron motora göre baya hafif olması benim kullanacağım yerde sorun yaratır mı?

    Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar.

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhabalar Onur Bey,

      Öncelikle asenkron motor yerine direk BLDC motor bağlamanız ile birlikte motorun çalışacağının bir garantisini veremem, burada kullanacağınız driver’ın özelliklerine hakim olmak gerekir. Asenkron motorlar da 3000RPM ve üzeri driverlar ile gayet uyumlu bir şekilde dönebilirler ve yine aynı tork değerini alabilirsiniz. Bunun için vektör kontrol ya da en basit tabir ile V/f kontrol olması yeterlidir. Günümüzün büyük motor sürücüleri bu mantıkla gayet güzel bir şekilde çalışıyorlar.

      BLDC motorun küçük ve torkunun büyük olmasında yatan etmen rotorundaki mıknatıslar. Yalnız asenkron motorlar gibi direk yol verilemediklerinden özel driverlar ile kullanılması gerekiyor. Boyut küçülmesinin ısınma dışında bir sorunu yok. Bunun yanında motor RPM’inin yükselmesi bazı eddy akımlarını arttıracağından motorunuz biraz daha ısınacaktır. Küçük alansa soğutma sorununu çözebilirseniz BLDC kullanmanız için bir mahsur yok. Günümüzün çamaşır makinelerini incelerseniz BLDC motorun oldukça ince ve küçük olduğunu göreceksiniz.

  3. Mustafa Dinçer dedi ki:

    Fırat bey, merhaba.

    Enerji sınıfı uygulaması çıktıktan sonra özellikle Beyaz Eşya sektöründe BLDC Motor kullanımına hızlı bir geçiş oldu. Fakat sanayide hala Universal tip (Induction) motorlar kullanılılıyor. Sanayide kullanılan Universal tip Elektrik motorlarından BLDC Motor kullanımına geçiş süreci için bilgi verebilirmisiniz ? Bu geçiş kısa veya uzun vadede olacakmı ? Başlayan üretici firmalar varmı ?

  4. Hussain dedi ki:

    Hello,

    Can wer use BLDC Motor in Air Conditioner?

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Hello Hussain,

      Of course you can use BLDC motors in Air Cond. area but I think it will be not cost efficient. Today lots of people use AC motor nowadays.

  5. Memduh dedi ki:

    Peki hocam rotor nasıl temin edilir? Ayrıca DC motor yapımını rotor neodmiyum mıknatısla yapsak ve emaye kaplı 1mm’lik sarım kullansak olur mu?

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhaba Memduh bey,

      Motor tasarım uzmanı olmamakla birlikte ortada hiç bir değer yokken rotoru şöyle tasarlayın, şu telle bu kadar aralıkta sarın gibi değerlerletasarım maalesef olmaz. Bu konuda motor tasarımcılarından destek almanız gerekmektedir.

      İyi günler.

  6. Basri Güler dedi ki:

    Merhaba Fırat bey, makalenizi ilgiyle okudum çok faydalı oldu, teşekkür ederim. İzninizle size bir sorum olacaktı, cevaplarsanız çok memnun olacağım.
    Yukarıda BLDC motorların günümüz çamaşır makinelerinde kullanıldığından bahsetmişsiniz, ben de yakında bir hurdacıda çıkma motor buldum. Etiketinde model numarası ve DC 310V 3 PHASE BLDC MOTOR yazıyor. Üzerinde 1 adet 3 pinli ve 1 adet 4 pinli soket var. Satıcı çalışan makineden söktüğünü söylüyor. Yazınızdan anladığım kadarıyla ben bu motoru projelerimde kullanabilmem için bir de kontol kartı edinmem gerekiyor.
    Sorum şu ki, ben bu motoru rüzgar gülünde elektrik üretmek için kullanabilirmiyim ve evet ise randımanı ne olur, extra ne gibi elektronik devrelere gereksinim duyarım?

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhabalar,

      Öncelikle BLDC motorların rötorlarında kalıcı mıknatıslar olduğu için nominal devirlerinde sadece bir köprü diyot ile bile elektrik üretebilirsiniz. Ancak maksimum verim noktasını yakalamak için özellikle rüzgar türbününde elektrik devre ve akıllı bir algoritma ile elektrik üretimi sağlanması gerekir. Özellikle çok rüzgarlı günlerde ise bir breaker sistemi mutlaka kurulmalıdır. Uzaktan kalbur üstü maalesef şunu şuraya bağlayın, devresi de bu şeklinde demem sitemi de takip ettiğiniz üzere mümkün değil.

      Kolay gelsin!

      • Basri Güler dedi ki:

        Merhaba Fırat bey,

        Kendi işimi size yaptırmak gibi bir niyetim yoktur, asla da olamaz. Herkesin zamanı değerlidir. Zaten bu siteyi oluşturmak için yeterince emek ve zaman harcamışsınız, takdir ediyorum. Amacım sadece söz konusu motor hakkında eğer daha önce bir incelemişliğiniz vardı ise biraz bilgi edinmek idi.
        Teşekkür ederim, iyi çalışmalar!

  7. Mehmet dedi ki:

    Merhabalar hocam bir sürücü tasarlarken tork artışı için nasıl bir yöntem uygulamalıyız frekansı değiştirmek etkin bir yöntem midir?
    Örneğin 1kW’lık bir sürücü tasarlarken anahtarlama elemanının Id akımını nominal akımın ne kadar üzerinde seçmemiz doğru olur?

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Mehmet Bey merhabalar,

      Öncelikle aynı duty değerinde frekansı düşürmek tork artışına neden olacaktır. Fakat tork akım ile doğru orantılı olduğundan akımı arttırdığınız anda motor torku artacaktır. 1kW motorun gerilim akım değerlerini bilmediğim için bir şey diyemem elbette fakat siz torku nominal torkun kaç katı ya da motor kalkarken kaç katı akım gerekiyorsa buna göre yarı iletkenler seçilmeli.

      Kolay gelsin.

  8. Mehmet dedi ki:

    Yalnız BLDC Motorların dezavantajı NdFeB(Neodymium) mıknatıs kullanıyor yani Nadir toprak elementi var bu Neodyum denilen rare earth element neredeyse hepsi Çinde var bizdeki Bor gibi bunun yüzünden materyal olarak dış ülkeden pahalı olarak almak zorundayız hatta işlenmiş halde ham madde olarak da değil bütün bunlar yüzünden ben indüksiyon motor diyorum tıpkı tesla araçlarındakı gibi tabiki onlarda da bakır rotor var ama yine de çok daha ucuza mal oluyor hatta bldc esc’sinden daha pahalı olan induction motor escsinin handikapını bile düzeltiyor sadece yüzde birkaç verim daha düşük ama o kadar önemli değil. Zaten çamaşır makinalarının bazılarında inverterli yüksek devirli 3~ asenkron motor var onlarda yükseliyor dogrusu hep yüksekti ama teknolojik olarak hani.

  9. Gizem dedi ki:

    Merhabalar benim bir projem var. Bldc motor yapmam gerekiyor,aynı zamanda bu motor dışarıdan fiziksel bir müdahale olduğunda gaza basmalı müdahale kalktığında frene basıp sürekli 50devir/dak ile dönmelidir. Bunu nasıl yapabilirim acaba bir fikriniz var mı ?

  10. İsmet Ak dedi ki:

    Teşekkür ederim yardımlarınızdan dolayı.

  11. Ali dedi ki:

    Çin’den arkasında sürücüsüyle birlikte getirttiğim bir motor bulunmakta bir çeşit robot yapımında kullanmak üzere. Bu motoru konumlu bir şekilde kontrol etmem gerekiyor tur sayısını saymam gerekiyor veya açılı bir şekilde kontrol etmem gerekiyor bu nasıl mümkün olur ?

  12. Muhammed dedi ki:

    Merhabalar
    Orta ölçekli bir İHA’nın dikey kalkışı için kullandığımız 4 yüksek güçlü motorun RPM bilgisini elde etmemiz gerekmekte. Piyasada oldukça bilinen (KDE direct) üst seviye ESC’lerde bile böyle bir seçenek sunulmamakta. Mikroişlemci ile mosfetleri sürdüğümüz kendi tasarımım üzerine yoğunlaşmak ve güncel bir teknoloji olan DRV8323 motor sürücü ile kontrol eden bir sürücü tasarlamak arasında kaldım. Hazır kullanmaktan vazgeçip ARGE olarak katma değerli üst seviye bir ESC oluşturmak istiyorum. TI’ın DRV serisi hakkında bilginiz varsa görüşlerinizi öğrenebilir miyim?

  13. Şükrü Özgür Gedik dedi ki:

    Merhabalar Fırat bey;
    Yazmış olduğunuz bldc motorlar hakkındaki bu yazıyı okudum ve bana çok faydalı olduğunu düşünüyorum öncelikle bunun için çok teşekkür ederim emeğinize sağlık. Lakin kafama takılan bir şeyler var. Bilginiz dahilinde ise beni aydınlatırsanız çok sevinirim. Bldc motorlarda neden pozisyon geri beslemesine ihtiyaç duyuyoruz ? Birde fırçalı bir dc motor da pozisyon geri beslemesine ihtiyaç var mı ? var veya yok ise nedeni nedir ?
    Çok teşekkür ederim. İyi çalışmalar dilerim.

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhabalar,

      Pozisyon kontrolü tamamen manyetik kutupların zamanında çekmesi ile ilgilidir.
      Fırçalı DC motorlarda herhangi özel durum yoksa geri besleme ihtiyacı yoktur.

  14. Ahmet Ergl dedi ki:

    Fırat Bey merhaba, Bitirme projemiz için BLDC motor kullanıyoruz ancak aşamadığımız bir nokta var. Kullandığımız BLDC motor belirli yükler altında çalışıyor ancak yüklerden geri kaçırma yapıyor. Pozisyon bilgisini hall effectlerden okuyup kaçırma yaptığında aynı tur miktarında ileri yapıyoruz ancak bu da sürekli küçük adımlarda öne ve ileriye tık tık hareket alıyor. İstediğimiz pozisyona gittiğimizde kilitlemeyi nasıl yapabiliriz. Yol gösterebilir misiniz?

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhabalar,

      Hall kullanarak kitlenme yapacağınız nokta kutup noktalarıdır. Dolayısı ile iki kutbun ortasında bir yerde kitlenme yapmak için hall effeck sensör ile değil vektör kontrol gibi metotlar kullanmanız gerekmektedir. Bunun yanında akım kontrolün tork kontrolle aynı olduğunu da unutmamalısınız. İyi günler dilerim.

  15. Hasan dedi ki:

    Merhaba Fırat bey size birkonuda danışmak istiyorum ben elektrik teknisyeniyim bir oto şaj dinamosunun sargı uçlarının üç adet ve iki adet de fırça uçlarının kontrollü çalışabilmesi için dinamonun etiketinde 12V 70A yazıyor nasıl bir sürücü kullanabilirim ve nasıl bir batarya ile bu dinamoyu beslemeliyim bir seferlik şarj ile uzun verim alabilirim bu dinamonun içerisindeki diyotlardan oluşan aksamı tüm söktüm sadece kömür aksamı ve sargı uçları var yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler hayırlı akşamlar.

    • Fırat DEVECİ dedi ki:

      Merhabalar Hasan Bey,

      Sitemi takip edenler bilirler, bu tür özel isteklere cevap vermiyorum. Çünkü bu tür özel istekler sadece sizi ilgilendirir, başkalarına bir katkısı olmaz.

      İyi günler dilerim.

  16. Şenol dedi ki:

    Fırat Bey Merhaba;
    BLDC motorları araştırıyorum. Cevabından emin olamadığım bir soru var: Örneğin 9 tane bobini olan (40 derece) üç fazlı bir BLDC motor kullanarak örneğin 1 derece açısal genliği olan sinüzoidal hareket üretmek istiyorum. Okuduğum makalelerde hep RPM’lerden bahsedilmiş, BLDC motorun, rotary voice coil actutator gibi kullanılmasında bir engel var mı? Bana olacak gibi geldi ama, olmayacak bir şey üzerinde boşuna vakit harcamıyorum umarım.

  17. İbrahim dedi ki:

    BLDC motorlar la ilgili Türkçe kaynak kitap tavsiye edebilir misiniz? ESC tasarımı ile ilgili kütüphane veya kitap mevcut mudur? Yardımcı olur sanız sevinirim.

  18. Ömer TÜRKMEN dedi ki:

    Fırat bey merhaba,

    Bu güzel makale için teşekkürler. Yalnız fırçalı ve fırçasız motoru karşılaştıran bir çalışma var mı ? verim, maliyet, hız, ömür gibi..

    Ya da bir kaç cümle ile de olsa verim ve ömür konularını bile olsa paylaşabilir misiniz.

  19. Mert dedi ki:

    Bldc motorun kablosuz olarak kontrolü ile ilgili örnek tezi aşağıda bulabilirsiniz. Pcb de ısınma problemi vardı ama umarım yardımcı olur

    https://docs.google.com/document/u/0/d/1ql6E7ku9XVAVS7MV8nEVYGm46yMrhOBsKeScwRq1omI/mobilebasic

  20. Kemal B. dedi ki:

    Fırat Bey Merhabalar;
    FOC ile kontrolde enkoder şart mıdır? Yoksa Boşta kalan fazın BEMF ile de yapılabilir mi? Yada akım altındaki iki fazın akımları ölçülerek bulunabilir mi?
    Bu konu ile ilgili bir çok kaynak inceledim, Bu kaynaklarda hep geri dönüş algoritmalarını uzun uzun anlatıyorlar ama ölçümün nasıl yapılacağını net olarak hiç biryerde göremedim.
    Teşekkürler…

  21. DERYA dedi ki:

    Merhaba, Fırçasız Dc Motorlarda Atalet momenti hesabı yapmak istiyorum daha doğrusu datasheette belirtilen rotor inertianın sağlaması için bir kütle bulmam lazım ama hesaplamalarda afaki değerler çıkıyor bu konuda yardımcı olabilirmisiniz bana şimdiden teşekkürler…

  22. Hamdi Ak dedi ki:

    Merhaba
    Öncelikle bilgiler için çok teşekkür ederim.
    Burada dikkatimi mıknatıs sayısı bobin sayısından fazla görünüyor bunun nedeni nedir.

Gizem yazısına yorum yazın

error: Kopyalama Yasaktır, Eğer Bilgi İçeriğini Almak İstiyorsanız İletişim Bölümünden Yazara Ulaşın!